Najważniejszym elementem wyboru odpowiedniego nurtu psychoterapii jest odpowiedzenie na pytanie czym tak naprawdę jest psychoterapia?

Psychoterapia to rodzaj pomocy psychologicznej, która pomaga ludziom w radzeniu sobie z różnymi problemami emocjonalnymi i psychicznymi. To trochę jak rozmowa z wykwalifikowanym słuchaczem, który pomaga zrozumieć, dlaczego czujemy się tak, jak się czujemy, i jak możemy sobie lepiej poradzić z trudnościami.

Kiedy chodzisz na terapię, spotykasz się z profesjonalistą zwany psychoterapeutą. Terapeuta pomaga Ci rozmawiać o swoich myślach, uczuciach i problemach. Może nauczyć Cię nowych sposobów myślenia, radzenia sobie z stresem lub lepszej komunikacji w relacjach.

Psychoterapia może być przydatna w różnych sytuacjach, na przykład w przypadku smutku, lęku, kłopotów w rodzinie lub związkach, problemów w pracy lub po przejściu przez trudne doświadczenia.

To tak, jakbyś miała swojego osobistego przewodnika przez trudne emocje i sytuacje, który pomaga Ci znaleźć drogę do lepszego samopoczucia i życia.

Dlaczego wybór odpowiedniego nurtu psychoterapii jest bardzo istotnym elementem całego procesu terapeutycznego? 

To trochę jak dobieranie odpowiedniego narzędzia do konkretnej naprawy. Dlaczego jest to istotne? Przede wszystkim, ponieważ każdy z nas jest inny, ma inne potrzeby i problemy.

Jeśli trafisz na terapeutę lub nurt psychoterapii, który najlepiej odpowiada twoim potrzebom, to szanse na osiągnięcie sukcesu terapeutycznego są znacznie większe. Terapia powinna być jak strój szyty na miarę – dopasowana do ciebie.

Jakie wyróżniamy nurty w psychoterapii? 

Terapia psychodynamiczna/ terapia psychoanalityczna

Psychoterapia psychodynamiczna to rodzaj pomocy psychologicznej, w którym terapeuta pomaga pacjentowi zrozumieć, dlaczego zachowuje się w określony sposób i jakie są źródła jego problemów emocjonalnych. To podejście skupia się na badaniu głębszych myśli, uczuć i doświadczeń, które mogą być ukryte w naszym umyśle.

Terapia psychodynamiczna ma swoje podstawy w nurcie psychoanalitycznym, dlatego oba te nurty przedstawiamy jako jeden. 

Charakteryzuje się tym, że terapeuta i pacjent często rozmawiają o przeszłości pacjenta i próbują odkryć, jakie doświadczenia mogą wpływać na jego obecne trudności. Terapeuta może pomóc pacjentowi zrozumieć swoje relacje z rodziną i inne doświadczenia życiowe, które mogą wpływać na jego zachowanie.

Psychoterapia psychodynamiczna często trwa dłużej niż inne formy terapii, ponieważ koncentruje się na pracy nad korzeniami problemów emocjonalnych. Celem jest zrozumienie siebie lepiej i rozwiązanie trudności, które mogą być ukryte w naszym umyśle.

W skrócie, psychoterapia psychodynamiczna pomaga odkryć, dlaczego jesteśmy tacy, jakimi jesteśmy, i jak możemy poprawić nasze samopoczucie i relacje, zrozumieć swoje emocje i zachowania.

Terapia psychodynamiczna jest bardzo często wybieranym nurtem psychoterapii w pracy z takimi problemami jak: 

• Zaburzenia nastroju
• Zaburzenia osobowości
• Zaburzenia odżywiania
• Zaburzania lękowe
• Zaburzania snu
• Syndrom stresu pourazowego
• Niektóre formy depresji
• Zachowania kompulsywno-obsesyjne
• Zaburzenia osobowości.

Terapia poznawczo- behawioralna (CBT)

Psychoterapia poznawczo-behawioralna to rodzaj pomocy psychologicznej, w którym terapeuta pomaga osobie zrozumieć, jak jej myśli (poznawcze) wpływają na jej uczucia i zachowania (behawioralne). To podejście skupia się na tym, co dzieje się w naszej głowie i jak to wpływa na nasze życie.

Charakteryzuje się tym, że terapeuta i pacjent wspólnie pracują nad identyfikacją myśli, które mogą prowadzić do problemów emocjonalnych, takich jak lęki czy depresja. Następnie uczą się zmieniać te myśli na bardziej pozytywne i konstruktywne, co może poprawić samopoczucie i zachowanie.

Psychoterapia poznawczo-behawioralna jest często skoncentrowana na terapii krótkoterminowej, co oznacza, że może trwać stosunkowo krótko, ale skutecznie rozwiązywać konkretne problemy. Terapeuta używa różnych technik, aby pomóc pacjentowi zmieniać swoje myśli i nawyki.

W skrócie, psychoterapia poznawczo-behawioralna pomaga osobie zrozumieć, jak jej myśli wpływają na jej uczucia i zachowania oraz uczy ją, jak skutecznie zarządzać swoimi emocjami i rozwiązywać trudności życiowe.

Psychoterapia poznawczo-behawioralna (CBT, czyli Cognitive-Behavioral Therapy) jest skuteczną formą terapii, która może być wykorzystywana przy wielu różnych problemach i zaburzeniach. Oto kilka z najczęstszych problemów, przy których CBT jest stosowana:

1. Depresja
2. Lęki i Fobie
3. Zaburzenia odżywiania
4. Zaburzenia lękowe
5. Problemy ze snem
6. Uzależnienia
7. Problemy z agresją
8. Zaburzenia somatyczne
9. Stres
10. Zaburzenia osobowości

CBT jest elastyczną formą terapii, która może być dostosowana do wielu różnych problemów i potrzeb pacjentów. Terapeuci CBT pracują nad identyfikacją myśli i zachowań, które przyczyniają się do problemów emocjonalnych, i uczą pacjentów nowych umiejętności radzenia sobie z nimi.

Sprawdzając różne dostępne formy terapii oraz zadając sobie kluczowe pytanie jaki nurt psychoterapii wybrać? Nie możemy zapomnieć o nurcie kognitywnym inaczej nazywanym nurtem poznawczym.

Terapia kognitywna (poznawcza)

Nurt kognitywny w psychoterapii jest jednym z głównych podejść terapeutycznych, który koncentruje się na zrozumieniu i modyfikowaniu myśli, przekonań i schematów myślowych pacjenta. Opiera się na teorii, że nasze myśli mają wpływ na nasze emocje i zachowanie, a zmiana myśli może prowadzić do poprawy stanu psychicznego i emocjonalnego.

Główne założenia nurtu kognitywnego w psychoterapii opierają się na pracy takich teoretyków jak Aaron T. Beck i Albert Ellis. Oto kilka kluczowych punktów:

1. Myśli a emocje: W podejściu kognitywnym wierzy się, że nasze myśli mają bezpośredni wpływ na nasze emocje. Negatywne lub destrukcyjne myśli mogą prowadzić do negatywnych emocji, takich jak smutek, złość czy lęk.

2. Przekonania i schematy myślowe: Ludzie mają przekonania i schematy myślowe, które kształtują ich sposób myślenia. Przekonania te mogą być pozytywne lub negatywne, i wpływają na to, jak interpretujemy i reagujemy na wydarzenia w naszym życiu.

3. Zmiana myśli: Terapeuta kognitywny pomaga pacjentowi zidentyfikować destrukcyjne lub negatywne myśli oraz przekonania, a następnie pracować nad ich modyfikacją. Celem jest zastąpienie negatywnych myśli bardziej pozytywnymi, realistycznymi lub konstruktywnymi przekonaniami.

4. Techniki terapeutyczne: W terapii kognitywnej stosuje się różnorodne techniki, takie jak rozważanie dowodów, testowanie myśli, zmiana myśli przy pomocy afirmacji czy technik relaksacyjnych. Terapeuta wspiera pacjenta w nauce, jak skutecznie zarządzać swoimi myślami i emocjami.

5. Zaburzenia psychiczne: Terapia kognitywna jest często wykorzystywana w leczeniu różnych zaburzeń psychicznych, takich jak depresja, zaburzenia lękowe, zaburzenia odżywiania czy PTSD. Skupia się na identyfikowaniu i modyfikowaniu myśli i przekonań, które przyczyniają się do tych zaburzeń.

6. Skuteczność terapii: Nurt kognitywny jest dobrze udokumentowany naukowo i uważany jest za skuteczny sposób terapii wielu osób z zaburzeniami psychicznymi. Badania naukowe potwierdzają, że terapia kognitywna może prowadzić do znaczącej poprawy stanu psychicznego pacjentów.

Warto podkreślić, że terapia kognitywna jest podejściem naukowym, które opiera się na badaniach i dowodach naukowych. Terapeuci kognitywni stosują strukturalne i systematyczne podejście do pracy z pacjentami, pomagając im zrozumieć, jak ich myśli wpływają na ich życie i jakie zmiany można wprowadzić, aby osiągnąć lepsze samopoczucie i funkcjonowanie.

Rodzaje terapii

Poznaliśmy już trzy bardzo popularne i naukowo przebadane nurty w psychoterapii. Opisaliśmy nurt Kognitywny, Poznawczo-behawioralny oraz nurt psychodynamiczny, który wywodzi się z terapii psychoanalitycznej. 

Jeżeli wciąż zadajesz sobie pytanie jaki nurt w psychoterapii wybrać, to warto abyś zapoznał/a się z dalszą częścią naszego artykułu ponieważ mamy przed sobą jeszcze sporo ciekawych informacji. 

Terapia systemowa

Nurt systemowy w psychoterapii to podejście terapeutyczne, które skupia się na badaniu i zrozumieniu interakcji między członkami systemu (np. rodziny, grupy, organizacji) oraz na analizie wpływu tych interakcji na zachowanie i funkcjonowanie każdej jednostki w ramach tego systemu. To podejście opiera się na naukowych teoriach z zakresu psychologii społecznej, teorii systemów oraz teorii komunikacji.

Nurt systemowy zakłada, że jednostka nie istnieje w izolacji, ale jest częścią większego systemu, który wpływa na jej zachowanie, myśli i emocje. Terapeuci systemowi badają wzorce komunikacji, interakcji i relacji między członkami systemu, starając się zidentyfikować ewentualne konflikty, napięcia lub bariery, które mogą wpływać na funkcjonowanie systemu.

W terapii systemowej istotnym celem jest wspieranie zmian w systemie, które prowadzą do poprawy funkcjonowania i relacji między jego członkami. Terapeuci systemowi pomagają uczestnikom systemu zrozumieć i zmienić destrukcyjne wzorce zachowań oraz zwiększyć zdolność do współpracy i efektywnej komunikacji.

Nurt systemowy jest szeroko stosowany w różnych kontekstach, takich jak terapia rodzinna, terapia par, terapia grupowa oraz w pracy z organizacjami. Badania naukowe potwierdzają skuteczność terapii systemowej w rozwiązywaniu problemów interpersonalnych i poprawianiu funkcjonowania zarówno jednostek, jak i całych systemów społecznych.

Warto zaznaczyć, że nurt systemowy jest interdyscyplinarny i opiera się na teoriach zarówno z psychologii, jak i nauk społecznych. Terapeuci systemowi wykorzystują teoretyczne podejścia, takie jak teoria systemów, teoria komunikacji, teoria konfliktu i teoria zmiany, aby pomóc swoim klientom w osiągnięciu pozytywnych rezultatów terapeutycznych.

Psychoterapia humanistyczna

Psychoterapia humanistyczna to podejście terapeutyczne, które koncentruje się na rozwoju osobistym i samorozwoju klienta. Opiera się na założeniu, że każda osoba ma w sobie potencjał do rozwoju, samopoznania i samorealizacji. Terapeuci humanistyczni pracują nad stworzeniem warunków, które umożliwiają klientowi odkrywanie i rozwijanie swoich własnych zasobów psychicznych.

W psychoterapii humanistycznej ważne są następujące elementy:

1. Empatia: Terapeuci starają się zrozumieć klienta z jego perspektywy, wspierając go w wyrażaniu swoich myśli, uczuć i doświadczeń. Empatia tworzy atmosferę akceptacji i zrozumienia.

2. Akceptacja bezwarunkowa: Klient jest akceptowany bezwarunkowo, bez oceniania lub krytykowania. To stwarza warunki do otwartej i szczerej komunikacji.

3. Autentyczność: Terapeuci humanistyczni starają się być autentyczni i prawdziwi w relacji z klientem, co pomaga w budowaniu zaufania.

4. Samorozwój: Celem terapii humanistycznej jest pomóc klientowi w odkrywaniu swojego potencjału i rozwoju jako osoby. Terapeuta wspiera klienta w zrozumieniu siebie i swoich potrzeb oraz w podejmowaniu bardziej świadomych decyzji.

5. Terapia rozmowy: Terapeuci humanistyczni często korzystają z terapii rozmowy, aby pomóc klientowi w samorozwoju i zrozumieniu siebie. Ważne jest, aby terapeuta słuchał uważnie i kierował pytania, które pomagają klientowi odkrywać własne myśli i uczucia.

Badania naukowe potwierdzają, że psychoterapia humanistyczna może być skutecznym podejściem w leczeniu wielu problemów emocjonalnych i psychologicznych. Jest to podejście, które kładzie nacisk na współpracę i empatyczną relację między terapeutą a klientem oraz rozwijanie potencjału klienta do samorozwoju i samorealizacji.

Psychoterapia Gestalt

Terapia Gestalt to podejście terapeutyczne, które skupia się na badaniu i zrozumieniu tego, co dzieje się teraz w życiu klienta. Terapeuci Gestalt pomagają klientom zwiększyć świadomość swoich myśli, uczuć i zachowań w teraźniejszości. Terapia ta opiera się na naukowo potwierdzonych zasadach psychologii i jest stosowana w różnych problemach emocjonalnych i psychologicznych.

W terapii Gestalt ważne są następujące elementy:

1. Świadomość: Terapeuta pomaga klientowi być bardziej świadomym swoich myśli, uczuć i ciała. To pomaga zrozumieć, co dzieje się teraz i jak to wpływa na życie klienta.

2. Samowiedza: Klient uczy się rozpoznawać swoje potrzeby, pragnienia i ograniczenia. To może pomóc w rozwiązywaniu problemów i podejmowaniu bardziej świadomych decyzji.

3. Tu i teraz: Terapia Gestalt skupia się na teraźniejszości. Terapeuci pomagają klientom przeżywać i rozumieć obecne emocje i sytuacje.

Terapia Gestalt jest stosowana w różnych problemach, takich jak:

• Zaburzenia lękowe i depresja
• Problemy z samym sobą
• Problemy interpersonalne
• Stres i traumy
• Problemy z kontrolą emocji
• Zaburzenia odżywiania

Jest to podejście, które pomaga klientom być bardziej świadomym i zrozumiałym wobec siebie i swojego życia oraz pracować nad rozwiązywaniem problemów i osiąganiem lepszego samopoczucia emocjonalnego.

Nurty w psychoterapii

Udało nam się już przedstawić większość najpopularniejszych nurtów w psychoterapii. Mamy nadzieję, że znaleźliście już odpowiedź na pytanie „Jaki nurt w psychoterapii wybrać?” Jeżeli nie, to mamy dla Was jeszcze jeden rodzaj terapii, który również cieszy się dużą popularnością i charakteryzuje się pewnymi cechami. 

Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach (TSR)

Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach (ang. Solution-Focused Brief Therapy, SFBT) to rodzaj psychoterapii, która skupia się na poszukiwaniu konkretnych rozwiązań dla problemów, zamiast analizować przyczyny problemów. Jest to podejście oparte na założeniu, że klienci mają w sobie zasoby i umiejętności, które pozwalają im rozwiązywać problemy, gdy są odpowiednio wspierani.

W terapii skoncentrowanej na rozwiązaniach ważne są następujące elementy:

1. Skoncentrowanie na celach: Terapeuta pomaga klientowi zidentyfikować konkretne cele i pożądane zmiany w swoim życiu.

2. Aktywne badanie rozwiązań: Terapeuci pytają klienta o to, jakie konkretne kroki i działania mogą pomóc w osiągnięciu celów i rozwiązaniu problemów.

3. Uwaga na wyjątki: Terapeuci kierują uwagę na sytuacje, w których problem nie występuje lub jest mniej nasilony. To może pomóc zrozumieć, co już działa i jak można to rozwijać.

4. Wsparcie i wzmocnienie zasobów: Terapeuci pomagają klientom odkryć i wykorzystać swoje umiejętności, wiedzę i doświadczenia, które mogą być przydatne w rozwiązywaniu problemów.

Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach jest skuteczna w różnych problemach, takich jak:

• Problemy związane z relacjami: Pomaga w rozwiązywaniu konfliktów, poprawianiu komunikacji i budowaniu zdrowszych relacji.

• Problemy psychiczne: Może być stosowana w leczeniu depresji, lęku czy zaburzeń zachowania.

• Problemy związane z uzależnieniami: Pomaga klientom w zmianie swoich nawyków i uzależnień.

• Stres i trudne sytuacje życiowe: Pomaga w radzeniu sobie z trudnymi okolicznościami, takimi jak rozwód, utrata pracy czy traumy.

Jest to podejście, które kładzie nacisk na praktyczne kroki do osiągnięcia pożądanych zmian i pomaga klientom w szybkim znalezieniu rozwiązań dla swoich problemów. 

Psychoterapia rodzaje

Psychologia jest bardzo szybko rozwijającą się dziedziną, która korzysta z dorobku wielu innych nauk i specjalistów, którzy ciągle dostarczają nowych informacji na temat dostępnych rodzajów psychoterapii. 

Przedstawione w tym artykule rodzaje psychoterapii podkreślają główne założenia, które mają za zadanie pomóc odpowiedzieć nam na pytanie „Jaki nurt w psychoterapii wybrać?”

Wszystkie przedstawione tutaj nurty w psychoterapii opierają się na naukowych badaniach a ich skuteczność została dokładnie zweryfikowana. 

Typy terapii

Warto zaznaczyć, że różne typy terapii są skuteczne w leczeniu różnych problemów, dlatego wybór terapii zależy od konkretnej sytuacji i potrzeb klienta. Ważne jest również, aby terapeuta był odpowiednio wykwalifikowany i doświadczony w danym rodzaju terapii.