Sztuczna inteligencja (AI) coraz mocniej wkracza w naszą codzienność — od rekomendacji filmów na platformach streamingowych, przez inteligentnych asystentów, aż po chatboty terapeutyczne. W tym szybko zmieniającym się świecie technologicznym warto zadać sobie pytanie: jak AI wpływa na nasze samopoczucie, emocje i poczucie tożsamości? Psychologia cyfrowa — nowa gałąź psychologii — podejmuje się wyzwania, aby odpowiedzieć na te pytania, analizując nasze relacje z technologią. Sprawdź jak psycholog online może pomóc Ci wyjść z kryzysu.
Czym jest psychologia cyfrowa?
Psychologia cyfrowa to dziedzina badająca, jak technologie informacyjne i komunikacyjne wpływają na ludzkie zachowanie, emocje i procesy poznawcze.
Obejmuje zarówno pozytywne aspekty (łatwiejszy dostęp do informacji, nowe formy wsparcia psychicznego), jak i zagrożenia (izolacja społeczna, uzależnienia technologiczne).
W kontekście rozwoju sztucznej inteligencji kluczowe pytania to:
Jak AI zmienia nasze doświadczenia emocjonalne?
W jaki sposób wpływa na obraz siebie i relacje społeczne?
Jak AI wpływa na nasze samopoczucie?
Korzyści rozwoju sztucznej inteligencji
✅ Wsparcie w codziennym funkcjonowaniu: Inteligentni asystenci pomagają organizować dzień, przypominać o ważnych zadaniach, co zmniejsza stres i poprawia funkcjonowanie osób z zaburzeniami koncentracji.
✅ Dostęp do wsparcia emocjonalnego: Chatboty terapeutyczne, takie jak Woebot czy Wysa, oferują podstawową pomoc emocjonalną, pomagając osobom w stanach łagodnego stresu czy lęku.
✅ Lepsza personalizacja usług: Algorytmy uczą się naszych preferencji, oferując treści dopasowane do naszych zainteresowań i potrzeb.
Zagrożenia dla zdrowia psychicznego
❌ Izolacja społeczna: Nadmierne korzystanie z AI może ograniczyć potrzebę kontaktów międzyludzkich, co prowadzi do samotności i osłabienia umiejętności społecznych.
❌ Algorytmiczne zamknięcie: Personalizacja treści może wprowadzać nas w „bańki informacyjne” (filter bubbles), co ogranicza nasze doświadczenia i może pogłębiać lęk lub radykalizację poglądów.
❌ Uzależnienie od technologii: Stała dostępność „inteligentnych” rozrywek obniża naszą zdolność do tolerowania nudy i pogłębia mechanizmy natychmiastowej gratyfikacji.
AI a tożsamość: kim jesteśmy w cyfrowym świecie?
Zacieranie granic między realnym a wirtualnym „ja”
Dzięki mediom społecznościowym i personalizowanym doświadczeniom AI budujemy wirtualne wersje siebie, które często różnią się od naszego realnego „ja”. Wirtualna tożsamość bywa bardziej atrakcyjna, pewna siebie, sukcesywna — co prowadzi do dysonansu i obniżonego poczucia autentyczności.
Problem autentyczności w świecie technologii
Szybkość rozwoju AI powoduje, że trudniej odróżnić, co w naszym doświadczeniu pochodzi od nas samych, a co jest wynikiem algorytmów. Co lubimy naprawdę? Co zostało nam „podpowiedziane”?
Przeczytaj też—> Coaching oparty na psychologii pozytywnej (PPC) – na czym polega i komu może pomóc?
Taki chaos poznawczy może wpływać na zwiększone poczucie zagubienia i niestabilności tożsamości, zwłaszcza u młodych osób.
Emocjonalne skutki korzystania z AI
Zaufanie do maszyn vs. zaufanie do ludzi
Badania pokazują, że niektórzy użytkownicy czują większy komfort w rozmowach z botami niż z ludźmi (np. w kwestiach wstydu, depresji, myśli samobójczych). Z jednej strony może to być pomocne, z drugiej — może osłabiać zdolność do nawiązywania głębokich relacji interpersonalnych.
Algorytmizacja emocji
Algorytmy uczą się naszych emocjonalnych reakcji i podpowiadają treści, które nas „angażują” — często wzmacniając skrajne emocje (złość, strach, ekscytację). To może prowadzić do emocjonalnego rollercoastera i rozchwiania nastroju.
Psychoterapia online może być niezwykle pomocna, ponieważ zapewnia dostęp do specjalistycznego wsparcia bez względu na miejsce zamieszkania czy tryb życia. Daje możliwość rozmowy z terapeutą w bezpiecznej, znanej przestrzeni — co często ułatwia otwartość i komfort. Dla wielu osób to także oszczędność czasu i większa elastyczność, dzięki której łatwiej wprowadzić terapię do codziennego harmonogramu. Współczesne badania pokazują, że skuteczność terapii online jest porównywalna z terapią stacjonarną.
Jak dbać o zdrowie psychiczne w świecie AI?
Świadome korzystanie z technologii
Ustal granice czasowe dla korzystania z technologii.
Stosuj zasady cyfrowego detoksu — np. 1 dzień w tygodniu bez aplikacji społecznościowych.
Świadomie wybieraj źródła informacji.
Budowanie autentycznych relacji
Technologia powinna być narzędziem wspierającym, a nie zastępującym realne relacje. Spotkania twarzą w twarz, rozmowy bez ekranu i autentyczne emocjonalne zaangażowanie są kluczowe dla zdrowia psychicznego.
Kultywowanie samoświadomości
Regularna autorefleksja — co jest moim prawdziwym pragnieniem, a co zostało mi podsunięte? — pomaga w budowaniu stabilnego poczucia tożsamości w świecie cyfrowym.
Podsumowanie
Sztuczna inteligencja zmienia sposób, w jaki doświadczamy siebie, innych i świata. Przynosi zarówno nowe możliwości, jak i nowe wyzwania dla naszego zdrowia psychicznego.
Świadomość wpływu technologii, dbanie o granice i budowanie autentycznych relacji są kluczowe, by nie zagubić się w świecie algorytmów.
Technologia może być naszym sprzymierzeńcem — jeśli nauczymy się z niej korzystać świadomie, a nie bezrefleksyjnie.
Przeczytaj pozostałe artykuły
Maskowanie objawów ADHD w dzieciństwie – czynniki ukrywające symptomy
https://youtu.be/82hwEg8INRg?si=r8KIZpoCEjLtoMAX ADHD (zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi) ma wiele twarzy. Zbyt długo kojarzyliśmy je wyłącznie z głośnym, niepokornym chłopcem, który nie jest w stanie
Niskoenergetyczne ADHD: co to jest, jak je rozpoznać i pomóc?
„Niskoenergetyczne ADHD”: spokojna twarz zaburzenia uwagi Czy można mieć ADHD i… nie być nadpobudliwym? Coraz częściej trafiają do gabinetów osoby, które nie pasują do stereotypu
Dlaczego tak bardzo przejmujemy się opinią innych? Co mówi nauka o wrażliwości na krytykę
Dlaczego cudze zdanie tak bardzo nas dotyka? Każdy z nas zna to uczucie — jedno krytyczne słowo potrafi zniszczyć cały dzień, a pochwała potrafi go
Dopamina a ADHD: co naprawdę dzieje się w mózgu?
Dopamina to nie tylko „hormon przyjemności” O dopaminie mówi się często jak o substancji, która odpowiada za szczęście i motywację. W rzeczywistości jej rola jest
Diagnoza ADHD i Autyzmu u dorosłych – co mają wspólnego te zaburzenia?
ADHD i zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD) to neurorozwojowe zaburzenia rozpoczynające się w dzieciństwie, często utrzymujące się w dorosłości. Najnowsze prace (2019–2024), w tym badania
Co może maskować ADHD u dorosłych?
ADHD u dorosłych często „chowa się” za: (1) współwystępującą depresją, lękiem, chorobą dwubiegunową, zaburzeniami osobowości i uzależnieniami, (2) strategiami kompensacyjnymi (sztywna organizacja, nadgodziny, hiperodpowiedzialność, wsparcie
Ten post ma 2 komentarzy
Pingback: ADHD a badanie EEG - czy to badanie pomaga w diagnozie?
Pingback: Psychologiczne skutki życia w niepewności (ekonomia, klimat)