Sztuczna inteligencja (AI) coraz mocniej wkracza w naszą codzienność — od rekomendacji filmów na platformach streamingowych, przez inteligentnych asystentów, aż po chatboty terapeutyczne. W tym szybko zmieniającym się świecie technologicznym warto zadać sobie pytanie: jak AI wpływa na nasze samopoczucie, emocje i poczucie tożsamości? Psychologia cyfrowa — nowa gałąź psychologii — podejmuje się wyzwania, aby odpowiedzieć na te pytania, analizując nasze relacje z technologią. Sprawdź jak psycholog online może pomóc Ci wyjść z kryzysu.
Czym jest psychologia cyfrowa?
Psychologia cyfrowa to dziedzina badająca, jak technologie informacyjne i komunikacyjne wpływają na ludzkie zachowanie, emocje i procesy poznawcze.
Obejmuje zarówno pozytywne aspekty (łatwiejszy dostęp do informacji, nowe formy wsparcia psychicznego), jak i zagrożenia (izolacja społeczna, uzależnienia technologiczne).
W kontekście rozwoju sztucznej inteligencji kluczowe pytania to:
Jak AI zmienia nasze doświadczenia emocjonalne?
W jaki sposób wpływa na obraz siebie i relacje społeczne?
Jak AI wpływa na nasze samopoczucie?
Korzyści rozwoju sztucznej inteligencji
✅ Wsparcie w codziennym funkcjonowaniu: Inteligentni asystenci pomagają organizować dzień, przypominać o ważnych zadaniach, co zmniejsza stres i poprawia funkcjonowanie osób z zaburzeniami koncentracji.
✅ Dostęp do wsparcia emocjonalnego: Chatboty terapeutyczne, takie jak Woebot czy Wysa, oferują podstawową pomoc emocjonalną, pomagając osobom w stanach łagodnego stresu czy lęku.
✅ Lepsza personalizacja usług: Algorytmy uczą się naszych preferencji, oferując treści dopasowane do naszych zainteresowań i potrzeb.
Zagrożenia dla zdrowia psychicznego
❌ Izolacja społeczna: Nadmierne korzystanie z AI może ograniczyć potrzebę kontaktów międzyludzkich, co prowadzi do samotności i osłabienia umiejętności społecznych.
❌ Algorytmiczne zamknięcie: Personalizacja treści może wprowadzać nas w „bańki informacyjne” (filter bubbles), co ogranicza nasze doświadczenia i może pogłębiać lęk lub radykalizację poglądów.
❌ Uzależnienie od technologii: Stała dostępność „inteligentnych” rozrywek obniża naszą zdolność do tolerowania nudy i pogłębia mechanizmy natychmiastowej gratyfikacji.
AI a tożsamość: kim jesteśmy w cyfrowym świecie?
Zacieranie granic między realnym a wirtualnym „ja”
Dzięki mediom społecznościowym i personalizowanym doświadczeniom AI budujemy wirtualne wersje siebie, które często różnią się od naszego realnego „ja”. Wirtualna tożsamość bywa bardziej atrakcyjna, pewna siebie, sukcesywna — co prowadzi do dysonansu i obniżonego poczucia autentyczności.
Problem autentyczności w świecie technologii
Szybkość rozwoju AI powoduje, że trudniej odróżnić, co w naszym doświadczeniu pochodzi od nas samych, a co jest wynikiem algorytmów. Co lubimy naprawdę? Co zostało nam „podpowiedziane”?
Przeczytaj też—> Coaching oparty na psychologii pozytywnej (PPC) – na czym polega i komu może pomóc?
Taki chaos poznawczy może wpływać na zwiększone poczucie zagubienia i niestabilności tożsamości, zwłaszcza u młodych osób.
Emocjonalne skutki korzystania z AI
Zaufanie do maszyn vs. zaufanie do ludzi
Badania pokazują, że niektórzy użytkownicy czują większy komfort w rozmowach z botami niż z ludźmi (np. w kwestiach wstydu, depresji, myśli samobójczych). Z jednej strony może to być pomocne, z drugiej — może osłabiać zdolność do nawiązywania głębokich relacji interpersonalnych.
Algorytmizacja emocji
Algorytmy uczą się naszych emocjonalnych reakcji i podpowiadają treści, które nas „angażują” — często wzmacniając skrajne emocje (złość, strach, ekscytację). To może prowadzić do emocjonalnego rollercoastera i rozchwiania nastroju.
Psychoterapia online może być niezwykle pomocna, ponieważ zapewnia dostęp do specjalistycznego wsparcia bez względu na miejsce zamieszkania czy tryb życia. Daje możliwość rozmowy z terapeutą w bezpiecznej, znanej przestrzeni — co często ułatwia otwartość i komfort. Dla wielu osób to także oszczędność czasu i większa elastyczność, dzięki której łatwiej wprowadzić terapię do codziennego harmonogramu. Współczesne badania pokazują, że skuteczność terapii online jest porównywalna z terapią stacjonarną.
Jak dbać o zdrowie psychiczne w świecie AI?
Świadome korzystanie z technologii
Ustal granice czasowe dla korzystania z technologii.
Stosuj zasady cyfrowego detoksu — np. 1 dzień w tygodniu bez aplikacji społecznościowych.
Świadomie wybieraj źródła informacji.
Budowanie autentycznych relacji
Technologia powinna być narzędziem wspierającym, a nie zastępującym realne relacje. Spotkania twarzą w twarz, rozmowy bez ekranu i autentyczne emocjonalne zaangażowanie są kluczowe dla zdrowia psychicznego.
Kultywowanie samoświadomości
Regularna autorefleksja — co jest moim prawdziwym pragnieniem, a co zostało mi podsunięte? — pomaga w budowaniu stabilnego poczucia tożsamości w świecie cyfrowym.
Podsumowanie
Sztuczna inteligencja zmienia sposób, w jaki doświadczamy siebie, innych i świata. Przynosi zarówno nowe możliwości, jak i nowe wyzwania dla naszego zdrowia psychicznego.
Świadomość wpływu technologii, dbanie o granice i budowanie autentycznych relacji są kluczowe, by nie zagubić się w świecie algorytmów.
Technologia może być naszym sprzymierzeńcem — jeśli nauczymy się z niej korzystać świadomie, a nie bezrefleksyjnie.
Przeczytaj pozostałe artykuły
Diagnoza ADHD i Autyzmu u dorosłych – co mają wspólnego te zaburzenia?
ADHD i zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD) to neurorozwojowe zaburzenia rozpoczynające się w dzieciństwie, często utrzymujące się w dorosłości. Najnowsze prace (2019–2024), w tym badania
Co może maskować ADHD u dorosłych?
ADHD u dorosłych często „chowa się” za: (1) współwystępującą depresją, lękiem, chorobą dwubiegunową, zaburzeniami osobowości i uzależnieniami, (2) strategiami kompensacyjnymi (sztywna organizacja, nadgodziny, hiperodpowiedzialność, wsparcie
Jak Zmienić Przekonania i Odzyskać Kontrolę nad Życiem? Kompletny Przewodnik po Pracy z Przekonaniami
Czy kiedykolwiek czułeś/aś, że niewidzialna siła sabotuje Twoje wysiłki? Że mimo szczerych chęci wciąż wpadasz w te same schematy myślenia i zachowania? Ta siła ma
Spektrum autyzmu u dorosłych – objawy, przyczyny i skuteczne metody leczenia
Wydawało Ci się kiedyś, że autyzm dotyczy wyłącznie dzieci? To powszechne, ale błędne przekonanie. Spektrum autyzmu u dorosłych to temat, który zyskuje coraz większe znaczenie
Emocje, które wracają: Rozpoznawanie, Mechanizmy i Strategie Oswajania Nawracających Stanów Emocjonalnych
Interaktywna Analiza: Emocje, które wracają Emocje, które wracają Interaktywna analiza mechanizmów psychologicznych i neurobiologicznych oraz skutecznych strategii terapeutycznych. Czym są i dlaczego wracają? Ta sekcja
Jak radzić sobie z trudnymi wspomnieniami: Przewodnik po sprawdzonych metodach psychologicznych
Czy zdarzyło Ci się, że bolesne wydarzenie z przeszłości nie daje o sobie zapomnieć? Trudne wspomnienia, zwłaszcza te o charakterze traumatycznym, potrafią wracać w najmniej
Ten post ma 2 komentarzy
Pingback: ADHD a badanie EEG - czy to badanie pomaga w diagnozie?
Pingback: Psychologiczne skutki życia w niepewności (ekonomia, klimat)