Zaburzenia lękowe u dzieci i młodzieży to coraz częściej diagnozowany problem, który może znacząco wpłynąć na ich rozwój emocjonalny, społeczny oraz edukacyjny. Wczesne rozpoznanie objawów lęku jest kluczowe, aby zapobiec dalszym problemom i zapewnić dziecku odpowiednie wsparcie. W niniejszym artykule omówimy najczęstsze zaburzenia lękowe, ich objawy oraz metody leczenia, które mogą pomóc dzieciom wrócić do pełni zdrowia psychicznego.
Czym są zaburzenia lękowe u dzieci?
Zaburzenia lękowe u dzieci to grupa problemów emocjonalnych, w których lęk jest nadmierny, chroniczny i nieadekwatny do sytuacji, w której dziecko się znajduje. Każde dziecko może odczuwać lęk, zwłaszcza w sytuacjach nowych czy stresujących, ale dzieci cierpiące na zaburzenia lękowe doświadczają tego stanu w znacznie większym nasileniu. Lęk może wpływać na codzienne funkcjonowanie dziecka, powodując problemy z koncentracją, snem, a nawet z relacjami z rówieśnikami.
Przeczytaj również: Rodzaje, objawy i leczenie Zaburzeń Lekowych
Najczęstsze rodzaje zaburzeń lękowych u dzieci i młodzieży
Lęk separacyjny
To jedno z najczęściej występujących zaburzeń lękowych u dzieci, zwłaszcza w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Dziecko odczuwa silny lęk na myśl o oddzieleniu od rodziców lub innych bliskich osób. Może to prowadzić do płaczu, napadów paniki czy unikania sytuacji, w których dziecko musiałoby rozstać się z rodzicem, np. pójścia do szkoły.Fobia społeczna (zaburzenie lękowe społecznie)
Dzieci z fobią społeczną odczuwają intensywny lęk w sytuacjach społecznych, obawiając się negatywnej oceny ze strony innych. Mogą unikać kontaktów z rówieśnikami, wystąpień publicznych, a nawet zwykłych codziennych aktywności, jak odpowiadanie na pytania w szkole.Zaburzenie lękowe uogólnione (GAD)
Dzieci z zaburzeniem lękowym uogólnionym doświadczają stałego, przesadnego niepokoju na różne tematy, takie jak oceny szkolne, zdrowie członków rodziny czy relacje z rówieśnikami. Lęk ten jest nadmierny i nieproporcjonalny do rzeczywistego zagrożenia.Zaburzenie obsesyjno-kompulsywne (OCD)
OCD u dzieci objawia się natrętnymi myślami (obsesjami) i powtarzającymi się zachowaniami (kompulsjami), które mają na celu złagodzenie lęku. Przykłady mogą obejmować powtarzające się mycie rąk z obawy przed zarazkami czy konieczność sprawdzania, czy drzwi są zamknięte.
Wybierz specjalistę dopasowanego do swoich potrzeb
Objawy zaburzeń lękowych u dzieci: Na co zwrócić uwagę?
Objawy zaburzeń lękowych u dzieci mogą przybierać różnorodne formy, zarówno emocjonalne, jak i fizyczne. Do najczęstszych symptomów należą:
- Objawy emocjonalne: nadmierna nieśmiałość, drażliwość, unikanie sytuacji społecznych, trudności z rozstaniem się z rodzicami, ciągłe zamartwianie się.
- Objawy fizyczne: bóle brzucha, bóle głowy, nudności, przyspieszone bicie serca, problemy z oddychaniem, zawroty głowy.
- Objawy behawioralne: unikanie szkoły, wycofywanie się z kontaktów z rówieśnikami, trudności z koncentracją, nadmierna potrzeba potwierdzenia przez dorosłych, powtarzające się rytuały.
Rodzice powinni zwrócić szczególną uwagę na powyższe objawy, zwłaszcza jeśli utrzymują się one przez dłuższy czas i wpływają na codzienne funkcjonowanie dziecka.
Jakie są przyczyny lęku u dzieci i młodzieży?
Zaburzenia lękowe u dzieci mogą mieć różnorodne przyczyny, które najczęściej są połączeniem czynników biologicznych, psychologicznych oraz środowiskowych. Do najczęściej wymienianych przyczyn należą:
- Czynniki genetyczne: dzieci, których rodzice cierpią na zaburzenia lękowe, mają większe ryzyko rozwoju tego typu problemów.
- Czynniki neurobiologiczne: zmiany w funkcjonowaniu mózgu, zwłaszcza w obszarach odpowiedzialnych za regulację emocji, mogą predysponować dziecko do lęku.
- Czynniki środowiskowe: stresujące wydarzenia, takie jak rozwód rodziców, zmiana szkoły, czy utrata bliskiej osoby, mogą wpłynąć na rozwój zaburzeń lękowych.
Leczenie zaburzeń lękowych u dzieci i młodzieży
Leczenie zaburzeń lękowych u dzieci i młodzieży często obejmuje kombinację psychoterapii oraz, w niektórych przypadkach, farmakoterapii. Do najczęściej stosowanych metod należą:
- Terapia poznawczo-behawioralna (CBT): Skuteczna w leczeniu zaburzeń lękowych u dzieci. Pomaga dzieciom zrozumieć i zmienić myśli oraz zachowania związane z lękiem.
- Terapia rodzinna: Włączenie rodziców do procesu terapeutycznego może pomóc w lepszym zrozumieniu problemu i wspólnym znalezieniu rozwiązań.
- Farmakoterapia: W cięższych przypadkach lekarz może zdecydować o wprowadzeniu leków przeciwlękowych lub przeciwdepresyjnych, aby wspomóc leczenie psychoterapeutyczne.
Źródła:
- Anna Meslin-Kuźniak, Katarzyna Nowicka-Sauer- Cognitive behavioural psychotherapy for anxiety disorders in children and adolescents with particular focus on generalised anxiety disorder. DOI: 10.15557/PiPK.2020.003
- http://www.psychoterapiaptp.pl/_9-22__.html
CO OFERUJEMY?
Wsparcie najlepszych specjalistów online
Terapia dla par
Konsultacja online
Zaburzenia lękowe/ PTSD
Psychodietetyka (Zaburzenia odżywiania)
Wybierz swojego specjalistę
Zobacz też nasze inne artykuły
ADHD a badanie EEG – czy to badanie pomaga w diagnozie?
EEG służy do badania bioelektrycznej czynności mózgu. Dzięki niemu można diagnozować padaczkę, guzy mózgu i wiele innych zaburzeń dotyczących tego organu. Część osób zadaje sobie
ADHD a kofeina – czy kawa to dobry pomysł przy tym zaburzeniu?
Kawa to napój, który większości z nas kojarzy się z pobudzeniem. Często osoby z ADHD zastanawiają się, czy taki dodatkowy pobudzacz nie wyrządzi przypadkiem u
ADHD a uzależnienia – dlaczego osoby z ADHD są bardziej narażone?
ADHD (zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi) to zaburzenie neurorozwojowe, które wpływa na zdolność koncentracji, kontrolowania impulsów i regulowania emocji. Badania naukowe potwierdzają, że osoby
Medytacja a dobrostan psychiczny – co mówi nauka w 2025 roku?
Czy medytacja może poprawić nasze zdrowie psychiczne? Wielu z nas słyszało o jej korzyściach, ale co na ten temat mówi nauka? W 2025 roku przeprowadzono
Dystymia a depresja – czy to różne nazwy tej samej choroby?
Zdarza się, że niektóre osoby zamiennie stosują określenia depresja i dystymia, by opisać to samo zagadnienie. Taka językowa swoboda nie jest uzasadniona. Choć obie jednostki
Czy z ADHD się wyrasta? Prezentujemy naukowe stanowisko
Większość osób, gdy słyszy o ADHD, przeważnie wyobraża sobie niegrzeczne dzieci, które dokuczają innym i nie słuchają nauczycieli i rodziców. Rzadziej jednak pojawia się pytanie,