Kiedy psychoterapia nie pomaga? 5 możliwych przyczyn

1. Brak zaangażowania lub wiary po stronie pacjenta

Pierwszym warunkiem skutecznej terapii jest chęć do pracy po stronie pacjenta. Niezależnie od nurtu, w którym są prowadzone spotkania, to pacjent jest w centrum uwagi — to właśnie on musi wykazać chęć do zrozumienia swojego położenia i wykazywać gotowość do zmiany. 

Niekiedy pacjenci mają przekonanie, że sama obecność na spotkaniach z psychoterapeutą ma terapeutyczne działanie. Otóż nie — rozmowy w ramach sesji powinny być prowadzone w szczery sposób. Ważne też, aby pacjent potrafił komunikować swoje problemy i nauczył się o nich rozmawiać z terapeutą. Jeśli to się nie wydarzy, próżno oczekiwać efektów. 

2. Niedopasowanie na linii pacjent-terapeuta

Zasygnalizowaliśmy już, że kluczem do skutecznej terapii jest szczera rozmowa. Ta nie zawsze jest możliwa, gdyż może się tak zdarzyć, że z jakiegoś powodu klient i terapeuta nie do końca będą w stanie ze sobą się porozumieć. Czasem styl prowadzenia terapii nie odpowiada danej osobie. I jest to zupełnie zrozumiałe. W takich przypadkach dobrym pomysłem może okazać się zmiana terapeuty.

3. Poprawa wymaga czasu

Część osób dochodzi do wniosku, że psychoterapia nie działa, bo nie przynosi szybkich efektów. Jak już powiedzieliśmy, psychoterapia to wsparcie długofalowe. U każdego pacjenta poprawa stanu może następować w różnym tempie. Wiele też zależy od specyfiki problemu, z którym pacjent zwraca się po pomoc do specjalisty.

Jeśli przychodzimy do gabinetu terapeuty z powodu krótkotrwałego stresu związanego z pracą, szybciej zaczniemy odczuwać poprawę niż w przypadku takich schorzeń jak depresja endogenna, która wymaga niekiedy kilkuletniej terapii. 

Pamiętaj więc, że poprawa nie przychodzi z dnia na dzień. Wiedz, że psychoterapia to proces nastawiony na poprawę w dłuższej perspektywie czasowej. 

4. Wpływ czynników zewnętrznych na skuteczność terapii

Zdarza się, że spotkania z terapeutą przypominają wspinaczkę po stromej ścianie. Dzięki spotkaniom osoba czuje się lepiej i widzi wyraźny postęp, a nagle na skutek niespodziewanej sytuacji życiowej, następuje pogorszenie. Niestety na taki scenariusz warto także się przygotować. Jego pojawienie się wcale nie musi oznaczać, że terapia jest nieskuteczna. Może być jedynie sygnałem, że czynniki zewnętrzne powodują chwilowe nasilenie objawów. Ważne, aby się w takiej sytuacji nie poddawać. 

W takich sytuacjach ważna jest akceptacja dla zaistniałej sytuacji po stronie pacjenta, jak również wsparcie ze strony wyrozumiałych bliskich. 

5. Błędna diagnoza

Nierzadko problem braku skuteczności terapii jest spowodowany występowaniem czynników, które zostały przeoczone w procesie diagnostycznym. Może się okazać, że pacjent jest leczony na depresję, a faktyczna przyczyna jego kiepskiego stanu emocjonalnego ma przyczynę np. w chorobach tarczycy. 

Jeśli więc terapia trwa wiele miesięcy, a dana osoba nie widzi upragnionej poprawy, dobrym posunięciem może być próba poszukiwania przyczyn w sferze somatycznej. Oczywiście każde takie działanie powinno być prowadzone pod okiem doświadczonego psychiatry i lekarzy innych specjalizacji.