Leki to podstawowe narzędzie w leczenie ADHD. U wielu, jeśli nie u większości osób, świetnie sprawdzają wspierają koncentrację i ograniczają objawy związane z impulsywnością. Jest jednak pewna grupa osób, które np. doświadczają skutków ubocznych. Co wtedy? Na ten temat opowiadam w tym artykule.
Psychoterapia jako główna alternatywa dla farmakoterapii
Przeważnie psychiatra przepisuje leki podczas wizyty osoby z ADHD. Czasem po takiej wizycie osoba stwierdza, że leki wywołują nieprzyjemne skutki uboczne. Wtedy podczas konsultacji z pacjentem psychiatra przedstawia alternatywne metody względem środków farmaceutycznych. Przede wszystkim mowa jest o psychoterapii.
Dowiedz się, Jak działają leki na ADHD?
U wielu osób z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi sesję z psychoterapeutą przynoszą dobre efekty. W przypadku tego zaburzenia głównym celem spotkań w gabinecie psychoterapeutycznym jest praca nad zmianą negatywnych wzorców myślenia i zachowań.
Mówi się, że najlepsze efekty przynosi terapia prowadzona w nurcie poznawczo-behawioralnym. Oczywiście nie jest to reguła. Jest wiele osób, które są w terapii wg zasad innej szkoły i również odczuwają dużą poprawę codziennego funkcjonowania.
Medytacja i pozostałe techniki Mindfulness
Choć nie ma twardych danych, które by jednoznacznie wskazywały związek między medytacją a łagodzeniem objawów ADHD, to większość osób praktykujących medytację potwierdza poprawę funkcjonowania. Badania potwierdzają, że medytacja może poprawiać koncentrację u osób z ADHD poprzez aktywację regionów mózgu odpowiedzialnych za utrzymywanie i kontrolę uwagi.
W przypadku ADHD medytacja poprawia funkcjonowanie na kilka sposobów:
- Trening uwagi: częste praktykowanie medytacji poprawia zdolność do utrzymania uwagi i ignorowania zewnętrznych rozpraszaczy. Również niektóre osoby z ADHD są w stanie zauważyć tę korzyść.
- Obniżenie poziomu stresu: kolejnym pozytywnym efektem praktykowania medytacji jest obniżenie poziomu kortyzolu nazywanego hormonem stresu. Szczególną wartość dostrzegą tu osoby, które odczuwają wzmożone pobudzenie emocjonalne.
Oprócz medytacji warto też sięgnąć po różnego typu strategie z obszaru mindfulness. Tytułem wyjaśnienia, są to praktyki związane z nauką koncentrowania uwagi na bodźcach związanych z chwilą obecną oraz zdolnością do ich głębokiego przeżywania.
Chcesz porozmawiać o Twoich objawach ze specjalistą? Umów diagnozę ADHD
Zmagasz się z objawami ADHD? Sprawdź nasz Niezbędnik ADHDowca
Aktywność fizyczna
Dla wielu osób może to być zaskoczeniem, ale badania pokazują, że regularna aktywność fizyczna znakomicie łagodzi objawy Zespołu Nadpobudliwości Psychoruchowej. Jest kilka badań, z których płyną cenne wnioski na temat związku między ćwiczeniami fizycznymi a ADHD.
Według badania przeprowadzonego przez naukowców z Narodowego Uniwersytetu Tajwańskiego aktywność fizyczna świetnie wpływa na dzieci i młodzież z ADHD. Wpływ ten wynika ze zwiększonej syntezy neuroprzekaźników takich jak serotonina i dopamina. Te procesy z kolei poprawiają przepływ krwi w mózgu i stymuluje neuroplastyczność, która z kolei poprawia uwagę i funkcje poznawcze u dzieci z ADHD.
Do ciekawych wniosków doszło dwoje badaczy ADHD (Kathryn M Fritz 1, Patrick J O’Connor) w 2016 roku. Otóż zauważyli oni, że już 20-minutowy trening o umiarkowanej intensywności u osób dorosłych z ADHD korzystnie wpływa na poprawę motywacji do wykonywania zadań poznawczych i poprawia poziom energii. Jednocześnie lekki trening przyczynia się do zmniejszenia ewentualnych objawów depresyjnych.
Diagnoza ADHD online
Rezerwuje wizytę
WybieramDieta i suplementacja
Zdrowa dieta to warunek dobrego zdrowia zarówno u osób neurotypowych jak i tych z ADHD. Niektóre badania dowodzą, że w przypadku ADHD dobrze widziana jest dieta eliminacyjna. Zakłada ona rezygnację z określonych grup produktów i oparcie jadłospisu na kilku składnikach. Problemem tego modelu jest fakt, że jest on restrykcyjny. Może być tym samym trudny do wdrożenia u dzieci.
Trzeba też pamiętać, że wielu naukowców podważa skuteczność stosowania tego rodzaju diety jako metody łagodzenia objawów zaburzenia.
Z pewnością warto pamiętać przy ADHD o takich zasadach jak:
- ograniczenie lub wręcz eliminacja cukrów prostych,
- unikanie tłuszczów nasyconych i trans,
- sztucznych barwników i dodatków do żywności.
Zamiast tych substancji dieta powinna obfitować w tłuszcze omega-3, węglowodany złożone zawarte np. w produktach zbożowych i nasionach strączkowych.
Mówi się też, że w przypadku osób ważną rolę odgrywa suplementacja takimi substancjami jak witamina D3, magnez czy też cynk. Oczywiście włączanie suplementów u osoby z ADHD należy skonsultować z lekarzem prowadzącym.
Sprawdź ten artykuł: dieta przy ADHD — ważne wskazówki
Dbałość o zdrowy sen
Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z roli, jaką odgrywa efektywny sen w przypadku ADHD. Niestety osoby z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej często zmagają się bezsennością. Przyjmuje ona różne postaci: od trudności z zasypaniem, przez trudność w utrzymaniu snu, po wczesne wstawanie.
Każda z postaci bezsenności negatywnie wpływa na ogólną jakość życia — i co najważniejsze — u osób z ADHD często nasila objawy zaburzenia. Tak przynajmniej wynika z badania przeprowadzonego wśród dzieci. Badacze stawiają tezę, w myśl której, poprawa jakości snu może przynieść złagodzenie objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej.
Dlaczego leczenie ADHD jest tak ważne?
Jest wiele dorosłych osób, które żyją bez świadomości, że ADHD ich dotyczy. Zwłaszcza że często wiele widocznych objawów ADHD z końcem wieku dziecięcego jest maskowana. Okres dorosłości sprawia, że niektórzy ADHD-owcy zaczynają internalizować niektóre symptomy zaburzenia. To z kolei prowadzi do powstawania wewnętrznego napięcia.
Problemy emocjonalne wynikające z ADHD niekiedy mogą prowadzić do innych zaburzeń i schorzeń psychicznych takich jak nerwice, choroba afektywna dwubiegunowa czy też depresja. Z tego względu tak ważne jest, aby podjąć odpowiednie leczenie możliwie szybko, by poprawić komfort życia.
Źródła:
- https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9250090/
- https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4694553/
- https://www.researchgate.net/publication/23192434_Children_With_Attention_Deficits_Concentrate_Better_After_Walk_in_the_Park
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26741120/
- https://www.frontiersin.org/journals/pediatrics/articles/10.3389/fped.2022.919572/full
Przeczytaj też nasze inne artykuły
Diagnoza ADHD i Autyzmu u dorosłych – co mają wspólnego te zaburzenia?
ADHD i zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD) to neurorozwojowe zaburzenia rozpoczynające się w dzieciństwie, często utrzymujące się w dorosłości. Najnowsze prace (2019–2024), w tym badania
Co może maskować ADHD u dorosłych?
ADHD u dorosłych często „chowa się” za: (1) współwystępującą depresją, lękiem, chorobą dwubiegunową, zaburzeniami osobowości i uzależnieniami, (2) strategiami kompensacyjnymi (sztywna organizacja, nadgodziny, hiperodpowiedzialność, wsparcie
Jak Zmienić Przekonania i Odzyskać Kontrolę nad Życiem? Kompletny Przewodnik po Pracy z Przekonaniami
Czy kiedykolwiek czułeś/aś, że niewidzialna siła sabotuje Twoje wysiłki? Że mimo szczerych chęci wciąż wpadasz w te same schematy myślenia i zachowania? Ta siła ma
Spektrum autyzmu u dorosłych – objawy, przyczyny i skuteczne metody leczenia
Wydawało Ci się kiedyś, że autyzm dotyczy wyłącznie dzieci? To powszechne, ale błędne przekonanie. Spektrum autyzmu u dorosłych to temat, który zyskuje coraz większe znaczenie
Emocje, które wracają: Rozpoznawanie, Mechanizmy i Strategie Oswajania Nawracających Stanów Emocjonalnych
Interaktywna Analiza: Emocje, które wracają Emocje, które wracają Interaktywna analiza mechanizmów psychologicznych i neurobiologicznych oraz skutecznych strategii terapeutycznych. Czym są i dlaczego wracają? Ta sekcja
Jak radzić sobie z trudnymi wspomnieniami: Przewodnik po sprawdzonych metodach psychologicznych
Czy zdarzyło Ci się, że bolesne wydarzenie z przeszłości nie daje o sobie zapomnieć? Trudne wspomnienia, zwłaszcza te o charakterze traumatycznym, potrafią wracać w najmniej
