Abused little girl

Socjopata-kto to i jak rozpoznawać osobę z osobowością socjopatyczną?

W dzisiejszym społeczeństwie często spotykamy się z ludźmi, którzy wydają się mieć specyficzne cechy charakteru. Artykuł, który masz przed sobą, poświęcony jest temu, co to znaczy być socjopatą i jak rozpoznawać ludzi z taką osobowością. Socjopaci to osoby, które wyróżniają się pewnymi zachowaniami i cechami, które mogą sprawiać trudności zarówno im samym, jak i ludziom wokół nich. Chcemy przyjrzeć się bliżej, co kryje się za osobowością socjopatyczną, zrozumieć, jakie są jej główne cechy i jak można rozpoznać takie zachowania u innych.Więc jeżeli interesuje Cię temat Socjopata- kto to i jak rozpoznawać osobę z osobowością socjopatyczną, to czytaj dalej. 
 

Socjopatia

Socjopatia, choć niejednokrotnie wykorzystywana w popkulturowym kontekście, jest terminem o znaczeniu psychologicznym. To zjawisko charakteryzuje się specyficznymi cechami osobowościowymi, które wpływają zarówno na jednostkę, jak i jej otoczenie. Ważne jest to, aby podejrzewając u siebie lub swoich bliskich takie zaburzenie skonsultować się z psychologiem online. 

Czym jest socjopatia?

Socjopatia to rodzaj zaburzenia osobowości, a osoby z nią związane określa się mianem socjopatów. Co to oznacza w praktyce? Otóż socjopatia manifestuje się przez trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu zdrowych relacji społecznych. Jednak główną cechą jest brak empatii oraz zdolności do rozumienia uczuć innych.

Naukowe podejście do socjopatii:

Psychologia przedstawia socjopatię jako złożone zjawisko, związane z pewnymi uwarunkowaniami genetycznymi oraz czynnikami środowiskowymi. Badania wskazują, że czynniki genetyczne mogą predysponować do wystąpienia tego zaburzenia, ale równie istotne są doświadczenia życiowe i wpływ otoczenia.

Warto zauważyć, że w DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition), który jest używany przez specjalistów w dziedzinie psychiatrii i psychologii, nie istnieje specyficzna kategoria diagnozowa o nazwie „socjopatia”. Zamiast tego, termin „socjopatia” jest często używany w języku potocznym i literaturze popularnonaukowej, ale DSM-5 używa terminu „osobowość antyspołeczna”.

Osobowość antyspołeczna to jedno z zaburzeń osobowości opisanych w DSM-5.

Oto ogólne kryteria diagnostyczne dla osobowości antyspołecznej według DSM-5:

A. Znaczące naruszenia norm społecznych, wyrażające się co najmniej trzema z poniższych:

  1. Nieprawidłowe zachowanie związane z prawem, co objawia się powtarzającym się popełnianiem przestępstw.
  2. Zdolność do manipulacji innych ludzi w celu uzyskania korzyści osobistych lub zaspokojenia własnych pragnień.
  3. Nieuczciwość, kłamstwa, oszustwa, używanie różnych ksywek lub przeinaczanie tożsamości w celu uniknięcia konsekwencji własnych działań.
  4. Nieodpowiedzialność, wykazywanie się lekkomyślnością w zobowiązaniach lub zaniedbywanie zobowiązań życiowych.
  5. Brak skrupułów wobec uczuć innych ludzi, wykazywanie się brakiem empatii.

B. Wiek co najmniej 18 lat.

C. Istnienie objawów z zaburzenia w dzieciństwie lub adolescencji (tj. przed ukończeniem 15 roku życia).

D. Nie istnieje inna choroba psychiczna lub fizyczna, ani używanie substancji psychoaktywnych, które mogą lepiej wyjaśniać występowanie tych objawów.

Warto podkreślić, że diagnoza zaburzeń osobowości jest złożonym procesem, który wymaga oceny specjalisty z dziedziny psychiatrii lub psychologii na podstawie obserwacji, wywiadu i ewentualnie innych narzędzi diagnostycznych.

Socjopatia to temat, który wymaga głębszego zrozumienia i empatycznego spojrzenia. Choć nazywana „ciemną stroną ludzkiej natury,” warto pamiętać, że zjawisko to jest złożone i podlega wielu wpływom. Wiedza na temat socjopatii może pomóc lepiej zrozumieć ludzkie zachowania oraz stworzyć świadome społeczeństwo, gotowe na wspieranie tych, którzy zmagają się z tym trudnym wyzwaniem psychologicznym. Pomocą służy tutaj psychoterapeuta online, który prowadzi terapię osób zmagających się z osobowością antyspołeczną. 

Socjopata

Socjopata to osoba, która w psychologii nosi etykietę zaburzonej osobowości. Co to dokładnie oznacza? Wyobraź sobie kogoś, kto ma trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu normalnych relacji z innymi. To właśnie cecha charakterystyczna socjopatii.

Cechy Socjopatii

1. Brak empatii:

Socjopata nie czuje, co inni czują. Nie rozumie emocji innych ludzi ani nie potrafi współczuć. To sprawia, że zbudowanie prawdziwej i głębokiej relacji staje się wyzwaniem.

2. Manipulacja:

Wszystko po to, aby osiągnąć swoje cele. Socjopaci posiadają talent do manipulacji, potrafią wpływać na innych w taki sposób, który służy tylko ich własnym interesom. To jak gra na psychologicznej skrzypcach.

3. Naruszenia norm społecznych:

To nie tylko łamanie prawa, ale również ignorowanie norm społecznych. Socjopaci często nie widzą problemu w postępowaniu inaczej niż większość, bez względu na konsekwencje.

4. Bezwzględność:

Brak wewnętrznych hamulców moralnych. Socjopata nie odczuwa winy w związku z popełnianiem czynów, które dla innych byłyby niewłaściwe czy niemoralne.

Dlaczego to ważne?

Rozumienie, kim jest socjopata, ma duże znaczenie dla społeczeństwa. Choć ten termin nie zawsze pojawia się w oficjalnych diagnozach, ludzie z socjopatią mogą stanowić wyzwanie dla otaczających ich osób. 

Diagnoza i wsparcie

Jeśli ktoś w twoim otoczeniu wykazuje cechy socjopatii, ważne jest skonsultowanie się z profesjonalistą. Psycholog online czy psychiatra mogą pomóc w zrozumieniu sytuacji, zdiagnozowaniu problemu i zaproponowaniu ewentualnego wsparcia.

Podsumowanie

Socjopata to osoba, która wykracza poza standardy społeczne, wykazując specyficzne cechy osobowości. Zrozumienie tego zjawiska jest kluczowe dla lepszego funkcjonowania społeczeństwa i oferowania pomocy tym, którzy mogą mieć trudności z zachowaniem społecznym. Jeśli masz wątpliwości co do kogoś w swoim otoczeniu, nie wahaj się szukać pomocy u specjalisty.

Socjopata definicja

Przeglądając różne źródła można natknąć się na wiele definicji, które zazwyczaj niewiele się od siebie różnią. My postanowiliśmy przedstawić dwie definicję socjopaty, jedną naukową drugą potoczną. 

Naukowa definicja socjopaty:

Naukowa definicja socjopatii jest oparta na diagnozach psychologicznych i klasyfikacjach takich jak DSM-5. Według tych źródeł, socjopatia jest często określana jako zaburzenie osobowości, szczególnie jako jeden z typów osobowości antyspołecznej. Osoby z socjopatią charakteryzują się trudnościami w nawiązywaniu zdrowych relacji społecznych, brakiem empatii oraz częstym łamaniem norm społecznych. Ta definicja odnosi się do pewnych kryteriów diagnostycznych, takich jak manipulacja, brak poczucia winy, czy nieprzestrzeganie prawa.

Potoczna definicja socjopaty:

W języku potocznym, socjopatia jest często używana do opisania osoby, która wykazuje skłonności do bezwzględnego zachowania, kłamstw, manipulacji oraz braku empatii wobec innych. Jest to również czasem utożsamiane z brakiem skrupułów i zdolnością do działania na szkodę innych bez odczuwania moralnych wyrzutów sumienia. W popularnym użyciu, socjopata jest często widziany jako jednostka, która działa w sposób bezwzględny, często osiągając swoje cele kosztem innych, nie zważając na etyczne aspekty swojego postępowania.

Socjopata cechy

Socjopatia to złożone zjawisko, które zyskuje coraz większe zainteresowanie psychologów. Brak empatii, zdolność manipulacji, naruszenia norm społecznych oraz bezwzględność to kluczowe cechy tej osobowości.

Rozwiniemy teraz wcześniej wspomniane cechy socjopaty:

1. Brak Empatii – Centralna Cecha Socjopatii

Pierwszą cechą, na którą naukowcy zwracają uwagę, jest absolutny brak empatii. Osoby dotknięte socjopatią nie tylko trudno odczuwają emocje innych, ale również nie są w stanie zrozumieć ich punktu widzenia. To sprawia, że budowanie trwałych i zdrowych relacji społecznych staje się dla nich realnym wyzwaniem.

2. Manipulacja jako Narzędzie Osiągania Celów

Socjopaci posługują się zdolnościami manipulacyjnymi jako jednym z głównych narzędzi osiągania swoich celów. Potrafią błyskawicznie dostosować się do różnych sytuacji, wpływając na innych w sposób, który służy wyłącznie ich własnym interesom. Ta zdolność sprawia, że socjopaci często wydają się błyskotliwi i charyzmatyczni, co jednak często ukrywa ich prawdziwe intencje.

3. Naruszenia Norm Społecznych jako Częsty Wzorzec Zachowań

Kolejną istotną cechą socjopatii są systematyczne naruszenia norm społecznych. W przeciwieństwie do większości jednostek, socjopaci nie czują presji związanej z przestrzeganiem prawa czy norm etycznych społeczeństwa. Często łamią reguły, kierując się własnymi interesami, bez względu na konsekwencje.

4. Bezwzględność i Brak Wewnętrznych Wyrzutów Sumienia

Charakterystyczne dla socjopatii jest również brak wewnętrznych hamulców moralnych. Osoby te podejmują decyzje, które dla większości społeczeństwa są niemoralne lub nieakceptowalne, jednak nie odczuwają w związku z tym żadnej winy czy wyrzutów sumienia. To sprawia, że socjopaci potrafią działać bezwzględnie i zaskakująco.

Cechy socjopaty

5. Impulsywność i Nieodpowiedzialność

Socjopaci często wykazują impulsywność w podejmowaniu decyzji, nie zważając na długofalowe konsekwencje swoich działań. Dodatkowo, mogą przejawiać nieodpowiedzialność wobec zobowiązań i brak zaangażowania w życie społeczne.

6. Płytkość Emocjonalna

Osoby z socjopatią mogą wydawać się płytko emocjonalne, wykazując ograniczone zakresy emocji. Chociaż są zdolne do udawania określonych uczuć, ich reakcje emocjonalne mogą być powierzchowne i trudne do zrozumienia dla innych.

7. Brak Zdolności Do Nawiązywania Trwałych Relacji

Wzorzec trudności w utrzymywaniu trwałych relacji społecznych wynika często z braku empatii i zdolności do zrozumienia potrzeb innych ludzi. Socjopaci często traktują inne osoby instrumentalnie, bez uwzględniania uczuć czy potrzeb drugiej strony.

8. Chwiejność Nastrojów i Nietrwałe Związki

Osoby z socjopatią mogą wykazywać chwiejność nastrojów, co może prowadzić do niestabilności w relacjach. Związki z socjopatami często są krótkotrwałe, ponieważ trudno im utrzymać długotrwałą i zdrową więź emocjonalną.

9. Zaburzenia Tożsamościowe

Socjopaci czasem przejawiają nieco zmienną tożsamość lub zdolność do dostosowywania swojego zachowania do różnych sytuacji. Mogą używać różnych masek, co utrudnia innym ludziom zrozumienie ich prawdziwej natury.

Socjopata co to znaczy

Słowo „socjopata” często krąży wokół naszej codziennej rozmowy, ale co tak naprawdę oznacza?

Socjopata to określenie używane w psychologii, a jego definicja tkwi w tajnikach zaburzeń osobowości. W skrócie, osoba socjopatyczna charakteryzuje się trudnościami w nawiązywaniu i utrzymywaniu zdrowych relacji społecznych. Jednakże, zanim wejdziemy w samą socjopatię, warto zrozumieć, że to słowo często jest mylone z innym – psychopatą.

Socjopata a psychopata

W kolorowej mozaice ludzkich osobowości wyróżniają się postacie, które budzą ciekawość i niepokój – socjopaci i psychopaci. Choć te terminy są czasem używane zamiennie, to w świetle psychologii kryją istotne różnice.

Zanim wejdziemy w subtelności, warto najpierw zdefiniować oba terminy. Socjopata i psychopata to obie osoby z zaburzeniami osobowości, ale różnice leżą w naturze tych zaburzeń. Socjopatia często wynika z czynników środowiskowych, podczas gdy psychopatia ma silniejsze podłoże genetyczne.

Empatia czy Jej Brak: Kluczowa Różnica

Naukowe badania wskazują, że kluczową różnicą między socjopatami a psychopatami jest zdolność do empatii. Socjopaci mają tendencję do wykazywania ograniczonej empatii, ale w przeciwieństwie do psychopatów, są zdolni do nawiązywania pewnych relacji społecznych. Psychopaci z kolei często wykazują kompletny brak empatii, co sprawia, że ich relacje z innymi ludźmi są jeszcze bardziej problematyczne.

Kontrola Impulsów a Manipulacja

Drugim kluczowym obszarem różnic jest kontrola impulsów. Psychopaci są zazwyczaj bardziej zorganizowani i zdolni do kontrolowania swoich impulsów, co pozwala im na manipulację sytuacją w sposób przemyślany. Socjopaci, z kolei, mogą wydawać się bardziej chaotyczni, reagując impulsywnie na sytuacje bez wcześniejszego planowania.

Naruszenia Norm Społecznych i Agresja

Obie grupy wykazują naruszenia norm społecznych, ale ze zróżnicowaną agresją. Socjopaci często przejawiają agresję wynikającą z impulsów, podczas gdy psychopaci są bardziej zdolni do kontroli i planowania agresywnych działań.

Życie Społeczne a Manipulacja Społeczeństwem

Socjopaci, choć mogą łamać normy społeczne, często wciąż starają się być częścią społeczeństwa. Psychopaci z kolei, ze względu na silniejszą tendencję do manipulacji i braku empatii, mogą bardziej skupiać się na osiąganiu swoich celów, niezależnie od konsekwencji społecznych.

Choć socjopaci i psychopaci dzielą pewne cechy, takie jak naruszenia norm społecznych czy brak empatii, to ich różnice są kluczowe dla zrozumienia tych osobowości. Socjopaci mogą być bardziej impulsywni, a jednocześnie bardziej zaangażowani społecznie, podczas gdy psychopaci są bardziej kontrolujący, manipulujący i pozbawieni empatii.

Wzrok socjopaty

Wzrok socjopaty to termin, który czasem jest używany w kontekście mitów i stereotypów związanych z osobami o zaburzeniach osobowości, takich jak socjopatia. Jednakże, ważne jest zauważenie, że nie istnieje żadne naukowe podstawy ani konkretne badania potwierdzające istnienie charakterystycznego „wzroku socjopaty”. To raczej mit oparty na fikcji niż na rzeczywistych faktach.

Socjopata objawy

Czym jest socjopatia i jakie są jej objawy? To pytanie zadaje sobie wiele osób, gdyż rozpoznanie tego zaburzenia osobowości może być trudne

Socjopatia to złożone zaburzenie, a jej objawy są subtelne i wymagające w identyfikacji. Zrozumienie tych sygnałów jest kluczowe dla skutecznej diagnozy i pomocy dla osób dotkniętych socjopatią. Choć objawy mogą się różnić, ich kombinacja może wskazywać na obecność tego zaburzenia osobowości. Warto podkreślić, że diagnoza powinna być zawsze przeprowadzana przez profesjonalistę, takiego jak psycholog online czy psychiatra.

Jak rozpoznać socjopatę?

Czarująca Płaszczyzna: Manipulacja przez Uśmiech

Wgłębianie się w psychikę socjopaty oznacza zrozumienie ich zdolności do manipulacji poprzez urok osobisty. Nietypową cechą może być ich zdolność do przykuwania uwagi i zyskiwania zaufania poprzez uśmiech i pewność siebie, pomimo ukrytych intencji.

Zmienne Oblicze: Zmienna Tożsamość

Socjopaci potrafią dostosować swoje zachowanie do sytuacji, co może prowadzić do złudzenia zmiennej tożsamości. Nietypową cechą jest zdolność do ukrywania prawdziwej natury za różnymi maskami, co sprawia, że trudno przewidzieć ich reakcje.

Inteligencja Społeczna: Gra w Szachy Z Ludzkimi Umysłami

Socjopaci często wykazują wysoką inteligencję społeczną, co jest nietypową cechą, trudną do zidentyfikowania na pierwszy rzut oka. Ich zdolność do czytania ludzkich emocji i manipulowania relacjami społecznymi może być zaskakująco rozwinięta.

Rozpoznanie socjopaty to niełatwe zadanie, zwłaszcza gdy nietypowe cechy sprawiają, że trudno jest je zidentyfikować. Zrozumienie, że socjopatia ma różne oblicza, pozwala spojrzeć poza klasyczne objawy. Wszystkie te aspekty wymagają ostrożności i subtelnej obserwacji, a diagnoza powinna być zawsze przeprowadzana przez profesjonalnego psychologa czy psychiatrę. Ważne jest, aby unikać uogólnień i pamiętać, że każda osoba jest unikalna, a socjopatia to jedynie jedno z wielu zaburzeń osobowości.

Czy socjopata może kochać?

Temat miłości w kontekście socjopatii budzi liczne pytania i kontrowersje. Czy osoba dotknięta tym zaburzeniem jest zdolna do prawdziwego uczucia? Odpowiedź na to pytanie wymaga głębszego zrozumienia natury socjopatii i jej wpływu na sfery emocji.

Jednym z kluczowych elementów w zrozumieniu, czy socjopata może kochać, jest analiza ich zdolności do empatii. Socjopaci często wykazują ograniczoną zdolność do współodczuwania emocji innych. To może sprawiać, że ich wyrażanie miłości wydaje się być bardziej powierzchowne i pozbawione głębokiego zrozumienia dla uczuć partnera.

Czy socjopata może kochać? Odpowiedź na to pytanie to kwestia subtelności i złożoności ich emocji. Choć mogą doświadczać pewnych aspektów miłości, ich zrozumienie tego uczucia różni się od norm społecznych.

Socjopata w związku

Trwałość związków z socjopatami często pozostaje kwestią dyskusyjną. Związki z nimi mogą wydawać się intensywne, ale równocześnie charakteryzować się nietrwałością. Trudność w nawiązywaniu trwałych więzi emocjonalnych jest jedną z cech socjopatii, co wpływa na dynamikę ich związków.

Cechy Miłości Socjopaty: Kwestia Kontroli i Zysku

W związku z socjopatą, pojęcie miłości może mieć inne znaczenie. Dla nich może to być kwestia kontroli nad drugą osobą, zyskiwania korzyści czy zaspokajania własnych potrzeb. To podejście do miłości jest bardziej funkcjonalne niż oparte na autentycznych emocjach.

Miłość jako Narzędzie Manipulacji: Cienka Granica

Dla socjopaty miłość może być pojęciem bardziej instrumentalnym niż uczuciowym. W związku z ich skłonnościami do manipulacji, zdolność do udawania miłości może być narzędziem służącym do osiągania określonych celów. To jednak nie oznacza, że są one zdolne do doświadczania głębokiej, bezwarunkowej miłości.

Czy socjopata kocha swoje dzieci?

Pytanie o zdolność socjopaty do miłości w kontekście rodzicielstwa prowokuje do zastanowienia nad głęboko zakorzenionymi aspektami ich emocji.

Choć socjopaci często wykazują ograniczoną zdolność do współodczuwania emocji, pytanie o rodzicielską empatię otwiera drzwi do subtelnych odcieni ich uczuć wobec dzieci.

Dla socjopaty, miłość do dziecka może pełnić funkcję bardziej kalkulacyjną niż uczuciową. Może być to wynik świadomego wysiłku w utrzymaniu pozorów normalności rodzinnej, co pozwala na uniknięcie podejrzeń ze strony społeczeństwa.

Socjopaci często dążą do utrzymania kontroli nad otoczeniem, co może wpływać na rodzicielskie relacje. Miłość do dziecka może być dla nich narzędziem służącym do osiągania własnych korzyści, a nie wyrazem bezwarunkowej opieki i troski.

Osobowość socjopatyczna

Osobowość socjopatyczna to pojęcie, które często jest używane z niedoprecyzowanym znaczeniem. W rzeczywistości, socjopatia jest jednym z zaburzeń osobowości, które charakteryzuje się szeregem cech, takich jak brak empatii, skłonność do manipulacji, czy łamanie norm społecznych.

Mity i Fakty: 

Mitem nr 1: Wszyscy socjopaci to seryjni mordercy. To stwierdzenie jest dalekie od prawdy. Większość osób z socjopatią nie angażuje się w przestępstwa na taką skalę. To zaburzenie może objawiać się w różnorodny sposób, a skala zachowań jest zróżnicowana.

Mitem nr 2: Socjopaci są nieuchwytni i zawsze udają normalność. Rzeczywistość jest bardziej zawiła. Choć socjopaci mogą posiadać zdolność do maskowania swojej prawdziwej natury, to nie zawsze są perfekcyjnie nieuchwytne. Wielu z nich ma trudności w utrzymaniu długotrwałych relacji społecznych.

Czy jestem socjopatą?

W powyższym artykule przedstawiliśmy wiele cennych informacji, które mogą być drogowskazem do analizy swojej osobowości, jednak nie jest to wystarczające do postawienia diagnozy.

Podstawą zdrowej psychiki jest zdolność do odczuwania i wyrażania emocji. Socjopaci często wykazują płytkość emocjonalną. Zastanów się, czy Twoje reakcje emocjonalne są autentyczne czy może bardziej powierzchowne.

Pytanie, czy jesteś socjopatą, to pierwszy krok do większej samowiedzy. Staraj się obserwować swoje zachowania, reakcje i relacje z otoczeniem. Pamiętaj jednak, że samoanaliza nie zastąpi profesjonalnej pomocy. Jeśli masz wątpliwości, warto skonsultować się z psychoterapeutą online.

FAQ: Najczęstsze pytania o socjopatię

  1. Czy socjopatia to to samo co psychopatia? Nie, socjopatia i psychopatia są dwoma odrębnymi zaburzeniami osobowości, choć posiadają pewne podobieństwa.

  2. Czy socjopata może mieć zdolność do miłości? Zdolność do miłości u socjopaty jest zazwyczaj ograniczona, a uczucia mogą mieć charakter bardziej instrumentalny niż bezwarunkowy.

  3. Czy socjopata może się zmienić? Choć pełna transformacja może być trudna, terapia i wsparcie mogą wpłynąć na niektóre aspekty zachowań socjopatycznych.

Źródła:

  • Hare, R. D. (1993). Without Conscience: The Disturbing World of the Psychopaths Among Us.
  • American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5th ed.).
  • Patrick, C. J. (2007). Antisocial personality disorder and psychopathy. In O. P. John, R. W. Robins, & L. A. Pervin (Eds.), Handbook of personality: Theory and research (pp. 437-459).
CO OFERUJEMY?

Powróć do swojej najlepszej formy

Wybierz swojego psychologa lub psychoterapeutę

Wszyscy nasi specjaliści zostali zweryfikowani pod kątem posiadanych kwalifikacji uprawniających do wykonywania zawodu psychologa i psychoterapeuty.
Robert Pinkert - Psycholog
Psycholog CEO&Founder
Paulina Kuczab - Dietetyk kliniczny/Psychodietetyk
Dietetyk kliniczny, Psychodietetyk
psycholog pracujący z klientami
Psychoterapeuta
psycholog w pracy
Psycholog/
psychoterapeuta
Patrycja Mlynarczyk - Psycholog/Terapeuta par
Psycholog/
psychoterapeuta
psycholog, psychoterapeuta pracujący z klientami
Psycholog/ Psychoterapeuta
psycholog pracujący z pacjentami
Psycholog
psycholog i psychoterapeuta pracujący z pacjentami
Psychodietetyk/ Psycholog

Dodaj komentarz

Newsletter

Zapisz się na bezpłatny newsletter, otrzymuj powiadomienia o najnowszych wpisach oraz odbierz prezent!

Pozostałe artykuły

Potrzebujesz wsparcia?
Zapisz się na konsultację online i zrób krok w kierunku zdrowia psychicznego.